کیفوز (گوژپشتی) نوجوانان چیست؟ علائم و درمان
کیفوز یک اختلال ستون فقرات است که در آن ستون فقرات ناحیه قفسه سینه که با نام ستون فقرات پشتی شناخته می شود، دارای قوس بیشتر از حد بوده و گردن به سمت جلو خم می شود. کیفوز در هر سنی ممکن است رخ دهد، ولی اغلب در دوران نوجوانی دیده می شود. در برخی موارد، استفاده از بریس پشت یا ورزش ممکن است برای بهبود وضعیت بدن و تقویت عضلات ستون فقرات ضروری در نو جوانان باشد. درمان افراد مبتلا به کیفوز شدید برای کاهش انحنای ستون فقرات و بهبود علائم جراحی است.
کیفوز (گوژپشتی) چیست؟
کیفوز که به آن گوژپشتی نیز می‌گویند، انحنای ستون فقرات پشتی است که باعث می‌شود قسمت بالایی ستون فقرات قوس بیشتر از حد نرمال داشته و بیشتر از حد طبیعی در سمت پشت به بیرون ظاهر شده و باعث ایجاد ظاهری قوز شده می شود. هنگامی که این بیماری پیشرفت می کند، تعادل بدن را تحت تاثیر قرار می دهد و ایستادن را دشوار می کند و سفتی عضلات و کمردرد از مهم ترین علائم کیفوزهای پیشرفته است.
انواع کیفوز در نوجوانان:
مهره های پشتی 12 عدد است و در حالت نرمال انحنایی بین 15 تا 45 درجه از مهره 1 تا 12 وجود دارد. هنگامی که این انحنا از 45 درجه بیشتر شود، "هیپرکیفوز" نامیده می شود و به عنوان وضعیتی یا ساختاری طبقه بندی می شود.
-
کیفوز وضعیتی
شایع ترین علت شکایت از قوز که خانواده ها در فرزندان خود مشاهده می کنند، قوز وضعیتی است. مهم ترین دلیل آن نشستن در وضعیت های نامناسب است. امروزه در نتیجه عصر اطلاعات، فرزندان ما بیشتر زمان زمان خود را در عوض بازی و فعالیت های ورزشی در مقابل میز، کامپیوتر و تبلت می گذرانند.
هیچ مدرکی مبنی بر اینکه حمل کیف سنگین مدرسه باعث ایجاد قوز می شود وجود ندارد. با این حال، کیف های سنگینی که روی پشت حمل می شوند برای سلامت ستون فقرات مناسب نیستند. بارهای وارده بر ستون فقرات راه را برای کمردرد دوران کودکی و نوجوانی و ایجاد بیماری هایی مانند کمردرد و فتق دیسک در سنین بعدی هموار می کند.
-
کیفوز تروماتیک
کیفوز پس از ضربه بیشتر در نواحی توراکولومبار و کمر رخ می دهد. این نوع کیفوز بیشتر در بیماران مبتلا به بیماری های عصبی جدی مانند کوادری پلژی یا پاراپلژی دیده می شود.
-
کیفوز ساختاری (کیفوز شوئرمن)
کیفوزی است که در گرافی های ایستاده ستون فقرات قوس بالای 55 درجه وجود دارد و اغلب به دلیل وجود پاتولوژی استخوانی مهره ها رخ می دهد. کیفوز شوئرمن با عنوان کیفوز سفت و سخت (ساختاری) تعریف می‌شود، زیرا دیواره جلویی مهره‌ها کندتر از دیواره‌های پشتی رشد می‌کنند.
این وضعیت معمولاً در دوره‌های رشد سریع استخوان، بین ۱۲ تا ۱۵ سالگی در پسران یا چند سال قبل از آن در دختران رخ می‌دهد. کیفوز غیرطبیعی با نگاه کردن به بیمار که از پهلو به جلو خم شده است، بهتر دیده می شود و در شوئرمن کیفوز تیز و با زاویه غیرطبیعی آشکار می شود. علاوه بر قوز پشت، اسکولیوز خفیف نیز ممکن است همراه آن موجود باشد.
کمردرد بیشتر در اوایل نوجوانی دیده می شود و معمولاً با نزدیک شدن به بزرگسالی فروکش می کند. درد به ندرت بر فعالیت روزانه یا شغل حرفه ای تأثیر منفی می گذارد. اگر اوج انحنای کمر در نواحی میانی-پایینی کمر باشد نه در ناحیه بالایی، کیفوز به احتمال زیاد باعث شکایت می شود. در موارد شدید، بیماران نمی توانند بدون قرار دادن چند بالش زیر سر خود به پشت بخوابند.
علائم کیفوز چیست؟
علائم کیفوز بسته به علت و شدت انحنای ستون فقرات متفاوت است. به خصوص گرد شدن پشت، بارزترین علامت کیفوز است.
علائم دیگری که در کیفوز مشاهده می شود را می توان به شرح زیر فهرست کرد:
- ناحیه سر در مقایسه با بقیه بدن جلوتر است.
- درد گردن، پشت و کمر.
- هنگام خم شدن به جلو، قسمت بالایی پشت، بالاتر بایستد.
- گرد شدن قسمت بالایی پشت.
- سفتی ستون فقرات.
- تنگی نفس به علت کاهش حجم قفسه سینه در موارد شدید
- ضعف، بی حسی یا گزگز در پاها.
- ضعف و خستگی زودرس.
- سفتی عضلات.
- افزایش یا کاهش گودی کمر.
- کاهش ظرفیت ورزش.
- قد در نتیجه خم شدن ستون فقرات کاهش می یابد.
- داشتن مشکل در ایستادن.
علائم کیفوز در نوزادان و کودکان چیست؟
کیفوز، به ندرت ممکن است در طول رشد در رحم رخ دهد. در طول 6 تا 8 هفته اول زندگی در رحم، یک خطای ژنتیکی رخ می دهد که منجر به نقص شکل گیری یا نقص جدایی در یک یا چند بدنه و دیسک مهره های قدامی می شود. این خطا باعث می شود ستون فقرات در حین رشد زاویه تیز ایجاد کند. انحنای ستون فقرات به سمت جلو، کیفوز نامیده می شود و به دلیل اینکه قبل از تولد اتفاق می افتد، مادرزادی در نظر گرفته می شود. کیفوز مادرزادی انتقال فامیلی را نشان نمی دهد، بدون علت شناخته شده رخ می دهد.
کیفوز مادرزادی یک ناهنجاری نادر اما بالقوه جدی در ستون فقرات است. اگر درمان نشود، می تواند باعث بدشکلی های فاجعه آمیز پیشرونده شود. این بیماری تا حد زیادی با تشخیص زودهنگام قابل پیشگیری است. پس از یک سالگی کودک، کیفوز را می توان با جراحی کنترل کرد. بهترین راه برای جلوگیری از بدشکلی های پیشرونده، همجوشی اولیه ستون فقرات است.
چه چیزی باعث کیفوز (گوژپشت) می شود؟
علل کیفوز را می توان به شرح زیر فهرست کرد:
وضعیت نامناسب (کیفوز وضعیتی)
خم شدن در تمام طول روز، نشستن روی یک صندلی ناراحت کننده و حمل کیف های سنگین می تواند باعث کیفوز شود. وضعیت نامناسب انحنای ستون فقرات را افزایش می دهد و ظاهری خمیده ایجاد می کند.
رشد غیر طبیعی مهره ها
اگر مهره ها به درستی رشد نکنند، ممکن است فرد ظاهری قوز داشته باشد. این امر راه را برای بروز کیفوز هموار می کند.
رشد غیر طبیعی ستون فقرات در رحم
اگر وضعیتی غیر از رشد طبیعی ستون فقرات در طول رشد در رحم رخ دهد، ممکن است کیفوز در نوزاد رخ دهد. در این حالت، دو یا چند مهره به هم می پیوندند و قوز ایجاد می کنند.
سالخوردگی
انحنای ستون فقرات با افزایش سن رخ می دهد. به دلیل این ظاهر خمیده، ممکن است فرد مبتلا به کیفوز تشخیص داده شود.
آسیب ستون فقرات
صدمات ستون فقرات ممکن است در نتیجه آسیب یا ضربه ایجاد شود. این نوع کیفوز بلافاصله بعد از صدمه ستون فقرات اتفاق می افتد.
چگونه کیفوز را تشخیص دهیم؟
کیفوز در کودکان در مرحله اول توسط والدین یا در نتیجه غربالگری اسکولیوز تشخیص داده می شود. پزشک متخصص ارتوپدی پس از معاینه فیزیکی کیفوز را تشخیص می دهد. در طول معاینه فیزیکی، پزشک متخصص ممکن است آزمایش هایی را از فرد یا کودک درخواست کند. انتظار می رود که با پاها کنار هم، زانوها صاف و بازوها آویزان به پهلوها بایستد. سپس به آرامی به جلو خم شوید و به سمت پاها نگاه کنید. این آزمایش به پزشک متخصص کمک می کند تا انحنای ستون فقرات یا سایر مشکلات ستون فقرات را ببیند.
کیفوز چگونه درمان می شود؟
درمان کیفوز بسته به انحنای ستون فقرات فرد متفاوت است. درمان کیفوز ممکن است شامل داروهای مختلف، فیزیوتراپی، حمایت از کمر یا مداخله جراحی باشد:
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی در درمان کیفوز برای تسکین درد و بهبود وضعیت بدن استفاده می شود. این روش درمانی باعث تقویت عضلات پشت می شود. ورزش همچنین می تواند عضلات همسترینگ سفت را کشیده و سایر قسمت های بدن شما را تقویت کند.
داروهای ضد درد
مسکن های حاوی ضد التهاب کمر درد را تسکین می دهند.
کرست ها
پزشک متخصص ممکن است توصیه کند که از پشتیبان، یعنی کرست استفاده کنید. نوع کرست و اینکه چند ساعت در روز باید از آن استفاده کرد بسته به شرایط فرد متفاوت است.
مداخله جراحی
در موارد کیفوز پیشرفته، مداخله جراحی می تواند انحنای ستون فقرات را کاهش دهد. شایع ترین جراحی کیفوز، جراحی فیوژن ستون فقرات است. در طی این روش، جراح مهره های پشت را در وضعیت صاف تر فیکس می کند.
سوالات متداول در مورد کیفوز (گوژپشتی)
نوشته:
متخصص ارتوپدی،
فلوشیپ جراحی ستون فقرات و جراحی های کم تهاجمی آندوسکوپیک ستون فقرات،
دوره تکمیلی جراحی زانو، لگن و آرتروپلاستی (تعویض مفاصل) و آرتروسکوپی
